Po pierwszym przeczytaniu tego słowa na usta ciśnie się korekcja – kolonoskopia. Nic bardziej mylnego, kolonoskopia jest metodą badania dolnego odcinka przewodu pokarmowego, natomiast kolposkopia jest badaniem polegającym na oglądaniu powierzchni szyjki macicy. Badanie to może być mylone z kolonoskopią, która jest bardziej powszechna, a wiedza o niej pochodzi przede wszystkim ze strachu przed niekomfortową metodą badania. Ujawnia się tutaj bardzo niska świadomość społeczeństwa, które w idealnym świecie za badanie najbardziej powszechne i najczęściej przeprowadzane wskazałoby właśnie kolposkopię. Jest tak ze względu na to, że kolposkopia jest bardzo ważną metodą wykrywania przednowotworowych i wczesnonowotworowych zmian w obrębie szyjki macicy.
Badanie to przeprowadzane jest za pomocą kolposkopu – specjalnego rodzaju mikroskopu, przez który lekarz ogląda narządy rodne kobiety i trwa maksymalnie kilkanaście minut. Urządzenie pozwala utrwalać obrazy z wnętrza pochwy zarówno w formie zdjęć, jak i filmów. Lekarz może, lecz nie musi pobrać wycinek tkanki z wnętrza do ewentualnych badań. Kolposkopia jest nieinwazyjna i na tyle bezpieczna, że może być wykonywana u kobiet w każdym wieku, a nawet w ciąży. W ramach przygotowania do tego badania kobieta powinna wybrać między dziesiątym a dwudziestym dniem cyklu, dobę przed badaniem wstrzymać się od czynności seksualnych oraz irygacji pochwy, przed badaniem wyleczyć stany zapalne oraz powiadomić lekarzach o ewentualnych przeciwwskazaniach np. uczulenia na substancje używane w czasie badania – jod. Zwykle kolposkopia zlecana jest w przypadku nieprawidłowych wyników badań cytologicznych lub nieprawidłowości wykrytych podczas innych kontroli organizmu. Jednak uznanie jakim cieszy się to badanie, a także możliwość jego wielokrotnego powtórzenia, przy wysokim poziomie bezpieczeństwa, każe zastanowić się nad nim w kontekście podstawowej profilaktyki do walki z nowotworami we wczesnym stadium. Mimo coraz większej świadomości, Polki nadal nie znają pełnego zakresu i możliwości obecnej medycyny w zakresie wykrywania i leczenie nowotworów. W rękach sprawnego lekarza kolposkopia jest cenną i skuteczną bronią do walki z nowotworami, ale również zbędnymi i niepotrzebnie przeprowadzanymi zabiegami, które mogą ingerować w ciało kobiety. Wykrywanie nowotworów we wczesnym stadium przekłada się przede wszystkim na oszczędzające organizm metody leczenia i praktycznie 100% wyleczalność.