Przydatne informacje na temat badania OB
Co oznacza skrót OB? W jakim celu przeprowadza się badanie odczynu Biernackiego? Co może wykazać? Jak wiele jest w stanie wykazać nam prosta obserwacja liczby opadających erytrocytów? Czy warto kontrolować OB? Co mogą oznaczać odchylenia od normy udowodnione w badaniu OB? Jak otrzymać skierowanie na badanie OB? Na wszystkie wymienione pytania odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Na czym polega OB krwi?
Odczyn Biernackiego (błędnie nazywany objawem Biernackiego), w skrócie OB, to prawdopodobnie najprostsze badanie niewymagające zbyt dużej próbki krwi do przeprowadzenia. Jak przebiega badanie OB? W warunkach laboratoryjnych określa się to, w jakim tempie erytrocyty opadają na dno w czasie sześćdziesięciu minut. Zaniżone OB oznacza, że krwinki opadają zbyt wolno, a zawyżone – za szybko. Zarówno zawyżone, jak i zaniżone OB może sygnalizować problemy zdrowotne, te drobniejsze i te bardzo poważne. W najgorszym przypadku bardzo mocno pdwyższone OB wskazuje na nowotwór kości lub szpiku kostnego. Pamiętajmy jednak, że jest to najczarniejszy scenariusz i lekkie odchylenia od normy są raczej nieszkodliwe, ale mimo to lepiej przedyskutować wynik badania ze specjalistą. Lekarz weźmie pod uwagę także inne wyniki analizy krwi i postawi odpowiednią diagnozę.
Jak przebiega badanie OB?
Ważne jest, aby przez kilka godzin przed badaniem nic nie spożywać i pić tylko czystą wodę. Krew pacjenta jest pobierana do strzykawki najczęściej z żyły łokciowej, chyba że specjalista zadecyduje inaczej. Po pobraniu krwi próbkę umieszcza się w specjalnym cylindrze z podziałką. W momencie, gdy upłynie dokładnie godzina od rozpoczęcia badania, dokonywana jest obserwacja, w jakim stopniu krwinki czerwone zbliżyły się do poziomu dna podczas sedymentacji.
Skąd wiadomo, że OB jest zawyżone lub zaniżone?
Normy badania OB wyglądają następująco:
- u obu płci powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia – 1 mm/h
- U kobiet poniżej sześćdziesiątego piątego roku życia – 1-10 mm/h
- U mężczyzn poniżej sześćdziesiątego piątego roku życia – 3-15 mm/h
Co dokładnie mogą sygnalizować odchylenia od normy w badaniu OB?
Zawyżone OB, związane ze zbyt szybkim opadaniem erytrocytów, może świadczyć między innymi o zaburzeniach i rozmaitych stanach, takich jak:
- anemia, zwana niedokrwistością – niedobór czerwonych krwinek pozwala im swobodniej opadać, stąd podwyższony wynik badania odczynu Biernackiego
- nowotwór kości lub szpiku kostnego
- tak zwany zespół nerczycowy, łatwy do rozpoznania przez problemy z apetytem, osłabienie i trudne do przeoczenia opuchlizny na twarzy i całym ciele
- niedawno odbyta operacja lub świeży uraz
- Gammapatie monoklonalne – związane z uszkodzeniami nerek, kłopotami z krzepnięciem krwi i wieloma innymi niepokojącymi objawami
- marskość wątroby, prowadząca do zmian zwyrodnieniowych, a nawet ogniskowej martwicy komórek narządu
- stan zapalny, inaczej reakcja zapalna. Sposób obrony organizmu przed czynnikiem chorobotwórczym. Proces zapalny to po prostu rozszerzenie się naczyń krwionośnych, co ułatwia przeciwciałom dotarcie do zaatakowanej tkanki.
Podwyższone OB najczęściej świadczy o problemach ze zdrowiem, lecz istnieją przypadki, w których lekkie odchylenie od normy jest jak najbardziej naturalne. Zawyżone OB jest powszechne wśród zarówno kobiet w ciąży, jak i tych świeżo po rozwiązaniu. Minimalna niedokrwistość cechująca kobiety miesiączkujące także może zakłócić wyniki badań. Kolejnym przypadkiem o naturalnie podwyższonym OB są również dzieci, które mają mniej niż pół roku.
Przeciwieństwem zawyżonego OB jest obniżone OB, które może sygnalizować następujące schorzenia i kłopoty ze zdrowiem:
- Zbyt mała ilość białka osocza krwi, czyli fibrynogenu, który jest odpowiedzialny za krzepnięcie krwi niedokrwistość sierpowata, która rozwija się na skutek nieprawidłowej budowy czerwonych krwinek,
- Anemia sierpowata, czyli rodzaj wrodzonej choroby objawiającej się nieprawidłową budową erytrocytów (krwinki czerwone przyjmują kształt sierpu – stąd nazwa). Niedokrwistość sierpowata może prowadzić do zlepiania się erytrocytów i w efekcie tworzą się zatory,
- Nadmiar erytrocytów, zwany także nadkrwistością lub czerwienicą, objawiający się bólami głowy, świądem skóry, kłopotami z widzeniem i nienaturalnym zaczerwienieniem dłoni, stóp, uszu oraz twarzy.
Zazwyczaj skierowanie na badania OB otrzymujemy, gdy wystąpią objawy świadczące o początkach choroby, albo gdy wymagane jest skontrolowanie przebiegu choroby. Jeżeli uważasz, że powinieneś poddać się badaniu odczynu Biernackiego, lub chcesz po prostu sprawdzić swój stan zdrowia, skonsultuj się ze specjalistą w celu uzyskania skierowania.
Kim był twórca badania OB?
Polski lekarz, Edmund Faustyn Biernacki, z pochodzenia opocznianin, również pasjonat filozofii medycyny. Jako pierwszy wykazał, że to, jak szybko czerwone krwinki opadają na dno świadczy o stanie zdrowia pacjenta. Do pomiaru tempa opadania erytrocytów zaprojektował i skonstruował specjalny szklany cylinder z miarką. Poza badaniem OB, właśnie Biernackiemu przypisujemy autorstwo pierwszego polskiego podręcznika skoncentrowanego na tematyce związanej z hematologią.
